Steunbetuiging Manifest Binnenstedelijke Gebiedstransformaties
Het College van Rijksadviseurs en Vereniging Deltametropool zien het Manifest Binnenstedelijke Gebiedstransformaties dat op 8 maart 2017 door verschillende partijen is ondertekend als een mooie stap in de richting van een meer duurzame verstedelijking. Eerder pleitte zij daar gezamenlijk al voor In de studie ‘duurzame verstedelijking en agglomeratiekracht’ (2014)
We staan voor een forse verstedelijkingsopgave in de grote stedelijke regio’s. Juist nu is het belangrijk om na te denken over de toekomstbestendigheid en robuustheid van onze steden en dorpen, zodat ook toekomstige generaties er hun geluk kunnen vinden. Het zo veel mogelijk gebruik maken van het grote binnenstedelijke transformatiepotentieel en onderbenutte plekken biedt veel kansen.
Allereerst is binnenstedelijk bouwen duurzaam: het zorgt voor efficiënt gebruik van onze ruimte en infrastructuren voor mobiliteit en energie. Doordat de nabijheid wordt vergroot komen meer mensen dichtbij werkgelegenheid te wonen en hoeven zij minder ver te reizen. Dit vermindert niet alleen de mobiliteit en de daarmee gepaard gaande emissies, maar biedt ook sociaal-economische voordelen en bevordert de gezondheid omdat meer bestemmingen op loop- en fietsafstand liggen. Onze waardevolle landschappen, die zo belangrijk zijn voor onze voedsel- en energievoorziening, recreatie en natuur, maar ook bijdragen aan een hoge leefkwaliteit en een aantrekkelijk vestigingsklimaat, worden gespaard.
Naast het duurzaamheidsaspect draagt binnenstedelijk bouwen bij aan de agglomeratiekracht van onze regio’s, en daarmee aan de versterking van onze economie. Vooral wanneer de verstedelijking in samenhang met infrastructuur wordt ontwikkeld. Het brengt meer inwoners en banen binnen bereik van elkaar. Deze grotere vraag en aanbod leidt tot efficiëntie in de markt en meer mogelijkheden voor diversiteit en specialisatie. Het zorgt niet alleen voor economische diversiteit, maar ook voor draagvlak van (specialistische) voorzieningen, en meer keuzemogelijkheden in woonmilieus en woningtypes. Daarnaast worden door een integrale aanpak de reeds gedane maatschappelijke investeringen in onder meer infrastructuur en voorzieningen, optimaal benut. Alleen al om deze reden ligt er een rol voor de rijksoverheid binnen deze opgave.
Binnenstedelijk bouwen biedt ook een kans voor een aantal maatschappelijke opgaven: kwetsbare wijken glijden minder af doordat bewoners een wooncarrière in de buurt kunnen maken, verloedering van plekken door bijvoorbeeld leegstand wordt tegenegaan en we zo duurzaam mogelijk omgaan met de bestaande vastgoedvoorraad en materialen. Investeringen in nieuwbouw kunnen worden gekoppeld aan noodzakelijke investeringen in de verbouw van de bestaande voorraad en leefomgeving om deze energieneutraal en klimaatbestendig te maken.
Als laatste sluit binnenstedelijk bouwen aan op de demografische trend. De groei van de komende decennia zit vooral in de één- en tweepersoonshuishoudens. Zij vragen over het algemeen om kleinere woningen in een omgeving met meer en hoogwaardige voorzieningen. Dit biedt volop kansen voor de ontwikkeling van nieuwe, gemengde woonmilieus. Anderzijds kan dit ook een impuls geven aan de dorpen in het landelijk gebied. In de studie ‘duurzame verstedelijking en agglomeratiekracht’ is een derde van alle beschikbare ruimte gevonden binnen de bebouwde omgeving van dorpen en het landelijk gebied. Uit deze studie voor Zuid-Holland blijkt dat het volledige spectrum aan gewenste woonmilieus in kwaliteit en kwantiteit realiseerbaar is, dus ook de meer landelijke milieus met een lagere dichtheid.
Binnenstedelijke gebiedstransformaties zijn niet een opzichzelfstaand doel, maar een middel om de duurzaamheid, sociaaleconomische samenhang en de slagkracht van onze stedelijke regio's te vergroten en een sociale tweedeling te vermijden. Burgers en bedrijven krijgen op deze manier meer keuzevrijheid: een grotere variatie aan woonmilieus, opleidingen, banen, werknemers, gespecialiseerde dienstverlening, allerhande voorzieningen, recreatiemogelijkheden, vervoerswijzen en een rijke schakering van natuur en landschap. En dat ook nog eens op relatief korte afstand van elkaar.
Wanneer de totale woningvraag niet binnen het bestaand stedelijk gebied is in te passen, en alle binnenstedelijke opties daadwerkelijk zijn uitgeput, zullen we op zoek moeten gaan naar aanvullende locaties. Deze locaties zullen echter nog altijd een maximale bijdrage moeten leveren aan bovenstaande doelen.
Het College van Rijksadviseurs
Floris Alkemade - Rijksbouwmeester
Daan Zandbelt - Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving
Berno Strootman - Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving
Vereniging Deltametropool
Leen Verbeek - Voorzitter
Paul Gerretsen - Agent
Lees de studie Duurzame verstedelijking en agglomeratiekracht >
Bekijk de Atlas Slimme Verstedelijking >