5 jaar Young Innovators: Productief landschap Moerdijk (editie 2015)
Economie en ecologie, breng die twee maar eens samen. Jonas Papenborg en Remco van der Togt deden het in het tweede jaar van de Young Innovators. De landschapsarchitecten mochten hun gang gaan met hun opdracht voor Moerdijk en omgeving en kwamen met een verrassend idee. Voor Papenborg zijn onverwachte combinaties inmiddels een handelsmerk.
Haven van Moerdijk
Jonas Papenborg (31): ‘Toen we de opdracht kregen voor het programma Young Innovators waren we natuurlijk enthousiast. We wisten al dat er iets speelde. Er was al interesse geweest in ons afstudeerproject, een oplossing voor milieuproblemen in de Eems. Maar dat was voor de studie, nu was het echt. Het College van Rijksadviseurs vroeg aan Remco van der Togt en mij om naar oplossingen voor de haven van Moerdijk te kijken. Daar heb je net als bij de Eems een industriegebied waar de belangen van bedrijven botsen met die van de natuur.
‘Zouden we de gele lis kunnen inzetten als kleurstof?’
Landschap als motor
De toenmalig Rijksadviseur voor het Landschap Eric Luiten was volgens mij wel verrast met ons voorstel ‘Productief landschap Moerdijk’. Bij de Eems hadden we een oplossing gezocht in het water, nu presenteerden we ideeën voor het land. We zagen dat tussen het dorp Moerdijk en het industriegebied een eentonig bufferbos was geplant, ecologisch niet interessant. Maar aan de overkant van het Hollands Diep zagen we bossen met een veel natuurlijker karakter, met velden vol prachtige gele lis. Dat zette ons aan het denken. Zouden we de gele lis kunnen inzetten als kleurstof voor de verfindustrie in de Moerdijk? En welke planten zou de wasmiddelenfabriek kunnen gebruiken? We besloten een voorstel te maken om het buffergebied te transformeren in een natuurlijk en productief bos voor de industrie.
Biobased Moerdijk
Om zo bossen in te zetten voor de biobased industrie was een vrij nieuw idee. Om dat te toetsen zijn we met onze voorstellen naar de Hogeschool Zeeland gegaan. Daar heeft een student deltamanagement de scenario’s doorgerekend. Uit zijn resultaten blijkt dat er nog wel een lange weg te gaan is voor een volledig biobased Moerdijk. Om alleen de wasmiddelenfabrikant te voorzien van grondstoffen zijn er al twintig miljoen kastanjebomen nodig.
Van utopie naar realiteit
Ik ben er trots op dat ik aan de Young Innovators heb meegedaan. Het was leuk om met Remco rond te toeren. Het was ook een vrijbrief om nieuwe kennis op te doen. Ons afstudeeronderwerp was een utopie, deze opdracht gaf meer realiteitsbesef. Op kleine schaal zie je ook dat het idee van het landschap als motor wordt toegepast. Ik ben zelf nu een soort expert in het verbinden van economie, ecologie en landschap. Zo hou ik me bezig met de ruimtelijke strategie voor bodemdaling in het Groene Hart en een toekomstperspectief voor natuur-inclusieve landbouw in Noord-Groningen.’