Naar een rijk boerenland
Hoe zorgen we voor een betere deal tussen boer en maatschappij? Het College van Rijksadviseurs heeft ontwerpend onderzoek ingezet om te onderzoeken hoe de transitie naar een natuur- en landschapsinclusieve landbouw vorm kan krijgen. De resultaten van de pilots in De Marne, de Krimpenerwaard en Salland zijn vandaag gepubliceerd.
Het College van Rijksadviseurs heeft in 2018 Panorama Nederland gepresenteerd, waarin wordt gepleit voor een New Deal tussen boer en maatschappij. Naast een eerlijker inkomen voor de boer zorgt deze New Deal ook voor schoon water en schone lucht, een gezonde bodem, meer biodiversiteit en een aantrekkelijk en toegankelijk landschap.
Om uit te vinden hoe zo’n New Deal er in verschillende regio’s concreet uit zou kunnen zien, is Rijkadviseur Berno Strootman drie regionale pilots gestart in drie landschapstypen: Krimpenerwaard (veen), De Marne (klei) en Salland (zand). Hierin is samengewerkt met lokale en regionale stakeholders, boeren, agrarische collectieven, organisaties voor landschap en natuur, waterschappen, gemeenten en provincies, in combinatie met drie bureaus voor landschapsarchitectuur (NOHNIK, Flux en VPxDG), het Louis Bolk Instituut en het Kenniscentrum Landschap van de Rijksuniversiteit Groningen.
De Marne, Krimpenerwaard en Salland (credit JMK Media)
Inzichten
Elke pilot heeft een toekomstperspectief voor de regio opgeleverd, waarin een duurzaam, levensvatbaar landbouwsysteem in een aantrekkelijk en biodivers landschap wordt geschetst. Samen hebben we inzichtelijk gemaakt welke nieuwe verdienmodellen er denkbaar zijn en wat ervoor nodig is om die dichterbij te brengen. Ook is in beeld gebracht wat de kansen en remmende factoren zijn om de transitie te realiseren.
Een intensief, soms confronterend, maar zeker leerzaam proces, dat waardevolle inzichten heeft opgeleverd over de verschillende manieren van kijken naar de landbouw en het landschap, over kansrijke ontwikkelingsrichtingen, over de beperkingen van huidige wetten, regels en systemen, en over noodzakelijke voorwaarden om de beoogde transitie door te kunnen maken. Een belangrijk inzicht is dat de gewenste verandering in de landbouw door de maatschappij mogelijk moet worden gemaakt, via nieuwe verdienmodellen, heldere kaders en doelen, en de juiste ondersteuning.
Publicatie
De resultaten van elke pilot zijn gebundeld in een eigen publicatie die vanaf vandaag op de website staan. Deze publicaties worden de komende maanden aangevuld met diverse essays en interviews. Daarnaast verschijnt in september een overkoepelend advies aan het Rijk.
Voor meer informatie,