Dashboard Verstedelijking

Het Dashboard Verstedelijking is een instrument dat inzicht biedt in hoe de woningbouwopgave maatschappelijke meerwaarde oplevert. Het College van Rijksadviseurs presenteerde in oktober 2018 het Dashboard Verstedelijking, waarna het instrument door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is geadopteerd.

Beeld: ©Dashboard Verstedelijking

Volgens het College van Rijksadviseurs was er voor locatiekeuze van woningbouw een veelzijdiger afwegingskader nodig. De woningbouwopgave is tenslotte niet alleen een doel op zich, maar vormt ook een middel om andere maatschappelijke doelen te bereiken. De locatiekeuze van woningbouw heeft effect op de economische vitaliteit, mobiliteitsgedrag, het versnellen van de energietransitie en de leefbaarheid van bestaande wijken. De vraag is op welke plekken het bouwen van nieuwe woningen de meeste maatschappelijke meerwaarde genereert.

Het Dashboard Verstedelijking vergelijkt verschillende verstedelijkingsmodellen met elkaar op schaal van een regio, en kijkt daarbij een generatie vooruit. Het brengt de effecten in beeld van de locatiekeuze voor nieuwe verstedelijking op verschillende maatschappelijke doelen. Op deze manier kan het Dashboard Rijk en regio's helpen om integrale afwegingen te maken in hun verstedelijkingsstrategie.

Doorontwikkeling

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties werkt sinds begin 2019 samen met het College van Rijksadviseurs aan de doorontwikkeling van het instrument en de indicatoren. Tegelijkertijd wordt het toegepast in regio’s, om gesprek tussen overheden over verstedelijkingslocaties te faciliteren en te helpen met de onderbouwing van te maken keuzes. Inmiddels nemen we daarin niet alleen de locatiekeuze voor woningbouw, maar ook de effecten op locatiekeuze voor werkgelegenheid mee.

Stand van zaken

Het memo 'Dashboard Verstedelijking: doorontwikkeling en toepassing’ blikt terug op de afgelopen twee jaar en bundelt geleerde lessen over indicatoren en andere inzichten en geeft de belangrijkste verbeterpunten voor o.a. het instrument, toepassing in processen en organisatie. Op deze manier maken we de balans op en biedt het aanknopingspunten voor vervolg. 

Daarnaast verscheen in ROmagazine een artikel waarin initiatiefnemer Daan Zandbelt, stedenbouwkundige en gebruiker Simon Dona en Regina Oosting (directie Ruimtelijke Ordening bij het Ministerie van BZK) aan het woord komen over hun ervaringen met het instrument.

Resultaten in vijf regio’s

Door de toepassing van het Dashboard Verstedelijking in verschillende regio’s is het instrument in stappen doorontwikkeld, mede op basis van behoeften die er in regio’s speelden. Samen met het bureau Studio Bereikbaar zijn de indicatoren aangevuld en aangescherpt en zijn de workflow en output verbeterd. Tegelijkertijd is op initiatief van BZK het dashboard toegepast in vijf woondealregio’s: de Metropoolregio Amsterdam, Zuidelijke Randstad, regio Utrecht, regio Eindhoven en de regio Groningen-Assen. De resultaten zijn gebundeld in rapportages met uitleg over de indicatoren en uitslagen in woord en beeld. Ze zijn hieronder te downloaden.

Adviezen & publicaties