Knooppunt Rijswijk
Station Rijswijk is een ondergronds treinstation tussen Den Haag en Rotterdam. Er stoppen sprinters die Breda en Rozendaal verbinden met Den Haag centraal, HS en Moerwijk. Daarnaast is het een halte voor HTM-tram 17 en een aantal belangrijke stads- en streekbussen. Het station ontsluit een aantal belangrijke regionale voorzieningen. Zo ligt ten westen van het station winkelgebied ‘In De Bogaard’ en bevindt zich ten oosten van het station bedrijventerrein Plaspoelpolder. Hier is een aantal internationale bedrijven gevestigd zoals Shell en het Europese Octrooibureau.
Ondanks deze strategische ligging in de regio laat de ruimtelijke kwaliteit van het stationsgebied te wensen over. In een onderzoek van reizigersorganisatie Rover uit 2016 is het station zelfs verkozen tot meest onaangename station van Nederland. Daar komt bij dat het noordelijke stationsgebouw erg duur en onpraktisch is qua beheer en onderhoud, terwijl deze toegang relatief weinig wordt gebruikt. De toegang aan de andere zijde wordt meer intensief gebruikt, maar ook hier is het gebied sleets en slecht onderhouden. Daarom studeren NS, ProRail en de gemeente Rijswijk gezamenlijk aan een plan voor verbetering van het station en haar gebouwen. Ook voor de korte termijn zijn ingrepen gedefinieerd tijdens de zogenoemde alliantiegesprekken van stedenbaan. Een meer omvattende visie die zowel lange en korte termijn met elkaar verbindt ontbreekt echter.
De gemeente Rijswijk heeft het College van Rijksadviseurs benaderd voor ondersteuning bij het opstellen van een toekomstbeeld voor het stationsgebied, rekening houdend met de regionale context en toekomstige ontwikkeling in de mobiliteit en verstedelijking binnen de metropoolregio. Samen met ontwerpbureau Must is vervolgens een ontwerpend onderzoek opgestart waarbij zowel is gekeken naar de positie van het knooppunt in het stedelijke- en vervoersnetwerk als de aansluiting van het station op haar directe omgeving. Middels een aantal werkateliers waar onder andere het CRa, vertegenwoordigers van de gemeente Rijswijk, de provincie, metropoolregio Rotterdam Den Haag, Prorail en de NS aan hebben deelgenomen, zijn de kansen en opgaven voor de stationsomgeving van Rijswijk in kaart gebracht, zijn verschillende toekomstscenario’s geformuleerd en is bekeken welke rol de stationsomgeving zou kunnen spelen bij de woningbouwopgave in de regio. Dit heeft uiteindelijk negen concrete aanbevelingen opgeleverd, waarin naast een uitgesproken ambitie voor het gebied ook opgaven worden benoemd die op korte, middellange en lange termijn kunnen worden opgepakt.
Resultaten en vervolg
Bij afronding van het loket knooppunten heeft de gemeente samen met Prorail en NS een aantal kleine aanpassingen gedaan om de helderheid en zichtbaarheid van het station en haar omgeving te verbeteren. Ook worden er gesprekken gevoerd tussen de gemeente, NS, ProRail en het ministerie van IenW over meer ingrijpende aanpassingen van het stationsgebouw. Daarnaast werkt de gemeente aan verschillende programma’s voor verbetering van de stationsomgeving, zoals de transformatie in den bogaard en worden er in regionaal verband gesprekken gevoerd over het aantal woningen dat Rijswijk kan toevoegen in de stationsomgeving als onderdeel van de ’verstedelijkingsalliantie.’ Deze programma’s moeten uiteindelijk samenkomen en een eenduidig toekomstbeeld opleveren voor het station en haar omgeving.