De geschiedenis van de Rijksbouwmeester
De functie van Rijksbouwmeester bestaat al meer dan 200 jaar. De eerste Rijksbouwmeester, 'architect des Konings' Jean Thomas Thibault, werd al snel belast met een brede adviesrol bij het bouwen voor de Nederlandse samenleving. De opgave is sindsdien verbreed en versterkt.
Tussen 1870 en 1920 waren er meerdere Rijksbouwmeesters tegelijk, elk bij een andere bouwende rijksdienst. Met de vorming van de Rijksgebouwendienst in 1924 bleef er één Rijksbouwmeester over. Ten tijde van het rijksbouwmeesterschap van Jo Vegter (1958-1971) veranderde de taak, van leidinggevend ontwerper naar adviseur van de directeur-generaal van de Rijksgebouwendienst. Daarna, vooral vanaf het einde van de jaren tachtig van de vorige eeuw, nam het aantal vragen vanuit andere departementen toe en verbreedde de functie zich. Dat leidde uiteindelijk tot de noodzaak om naast de Rijksbouwmeester ook Rijksadviseurs te benoemen. De laatste vijftien jaar met Rijksbouwmeesters Kees Rijnboutt, Wytze Patijn, Jo Coenen, Mels Crouwel, Liesbeth van der Pol, Frits van Dongen en Floris Alkemade is de rol verder verbreed tot algemeen adviseur van de regering op het gebied van stedenbouw, monumenten, architectuur, infrastructuur, architectuurbeleid en beeldende kunst.
Rijksbouwmeesters
- Francesco Veenstra (2021 - heden)
- Floris Alkemade (2015 - 2021) daagde ontwerpers voortdurend uit om te werken aan de grote maatschappelijke opgaven en bestuurders liet hij zien hoe juist ontwerp kan worden ingezet om complexe vraagstukken te realiseren.
- Koen van Velsen, was rijksadviseur architectuur (2014-2015) en interim Rijksbouwmeester tot de aanstelling van Floris Alkemade.
- Frits van Dongen (2011-2014) zette zich onder andere in voor Nederland Wordt Anders en de Nieuwe Bouwcultuur.
- Liesbeth van der Pol (2008-2011) initieerde onder meer Nederland wordt Anders, het programma waarmee jonge architecten een duwtje in de rug kregen.
- Mels Crouwel (2004-2008) werd bekend door zijn pleidooi voor hoogbouw en was de eerste met kritiek op de 'verrommeling' van Nederland.
- Jo Coenen (2000-2004) heeft de oprichting van het College van Rijksadviseurs mogelijk gemaakt.