Young Innovators: De bevrijding van naoorlogse woonwijken door Ivar van der Zwan en Workshop

De grote steden staan voor een dilemma. Hoe combineer je een steeds groeiende vraag naar woonruimte met de wens om de schaarse groene zones rond de steden te behouden? Het toevoegen van grote aantallen woningen binnen de bestaande stadsgrenzen lijkt onvermijdelijk.

Verdichting langs parkstrook
Verdichting langs parkstrook

Overmaat aan publieke ruimte

De vroeg naoorlogse woonwijken aan de randen van de grote steden lijken een aangewezen plek voor deze verdichtingopgave. De wijken zijn ooit ontworpen als ‘geplande stad’. Volgens de idealen van het nieuwe bouwen en met zeer ruime publieke ruimte die collectief gebruikt zou gaan worden. Maar bijna 60 jaar later kun je concluderen dat die overmaat aan publieke ruimte vrijwel nergens de leefkwaliteit biedt die ervan werd verwacht. De groenzones zijn kil, functieloos en vaak onaantrekkelijk doordat ze worden gecombineerd met drukke verkeersroutes. Van collectief gebruik is nauwelijks sprake. Bovendien is de groenruimte zó gelijkmatig over de wijken verspreid dat het eentonig is en dat stedelijke dynamiek ontbreekt.

Toevoegen stedelijke dynamiek

In een case-study voor Amsterdam Nieuw West hebben we onderzocht hoe we het toevoegen van woningen kunnen gebruiken om tegelijkertijd de publieke ruimte te verbeteren en stedelijke dynamiek toe te voegen. Een belangrijk uitgangspunt daarbij is geweest om de goed functionerende elementen te behouden, te versterken en met elkaar te verbinden.

Levendige parkstroken

Langs nieuwe drukke verkeersroutes zorgt een hoge dichtheid voor dynamiek en een echt stedelijk karakter. Groenzones worden juist vrij van verkeer en nog ruimer qua opzet. Geen anoniem openbaar gebied, maar levendige parkstroken die voorzien zijn van allerlei functies. Functies die aantrekkelijk zijn voor de bewoners en tegelijkertijd een rol kunnen spelen in het omgaan met eigentijdse stedelijke thema’s zoals eenzaamheid, veranderende zorg en obesitas.

Een scenario om 35.000 nieuwe Amsterdamse woningen te realiseren. Maar bovenal een manier om de ‘geplande stad’ te verlevendigen door de ‘geleefde stad’ de ruimte te geven.

Deze studie uitgevoerd door Workshop architecten, opgericht door Ard Hoksbergen, Milad Pallesh en Ivar van der Zwan.