Klimaat en erfgoed
Klimaatverandering is een onomkeerbaar fenomeen dat onze leefomgeving ingrijpend verandert. Hoewel de mate van impact varieert, zullen we ook bij een opwarming van 1,5 graden Celsius al te maken krijgen met gevolgen zoals stijgende zeespiegels, dalende bodems, extremere weersomstandigheden, langere droge periodes en meer overstromingen. Deze veranderingen stellen niet alleen onze samenleving, maar ook ons cultureel erfgoed voor grote uitdagingen.
Erfgoed, dat vaak als tastbare herinnering aan onze geschiedenis en identiteit wordt gezien, is kwetsbaar voor deze veranderingen. Niet alleen het erfgoed zelf, maar ook de maatregelen die nodig zijn om ons land klimaatbestendig te maken, zoals ruimtelijke aanpassingen en infrastructuurveranderingen, kunnen ingrijpende gevolgen hebben voor monumenten, historische landschappen en cultureel waardevolle gebieden. Dit vraagt om een brede en tijdige dialoog over hoe we erfgoed kunnen beschermen, beheren en soms zelfs anders moeten benaderen in een veranderend klimaat.
Het is essentieel dat de erfgoedsector zich bewust wordt van deze urgente problematiek en samenwerkt aan oplossingen. Alleen door tijdig kennis te delen, ervaringen uit te wisselen en moeilijke beleidskeuzes bespreekbaar te maken, kunnen we het erfgoed toekomstbestendig maken.
Platform Klimaat en Erfgoed
Om deze belangrijke discussie te stimuleren, hebben het College van Rijksbouwmeester en Rijksadviseurs samen met zeven erfgoedorganisaties in 2022 het Platform Klimaat en Erfgoed opgericht. Het platform brengt professionals, beleidsmakers, onderzoekers en andere betrokkenen uit het brede erfgoedveld samen. Via bijeenkomsten, interviews, publicaties en kennisdeling maakt het platform de erfgoedsector bewust van de risico’s van klimaatverandering en helpt het sectorbreed voor te bereiden op de toekomst.
Doelstellingen van het platform zijn onder meer:
-
Het creëren van een levendig netwerk waarin kennis en ervaringen worden gedeeld, en waar ook verbinding wordt gelegd met andere sectoren die met klimaat en erfgoed te maken hebben.
-
Het agenderen van klimaatverandering binnen het erfgoedveld door het organiseren van lezingen, debatten en andere activiteiten.
-
Het vergroten van kennis over de impact van klimaatverandering op erfgoed door eigen onderzoek, publicaties en het delen van onderzoeksresultaten.
-
Het stimuleren van het gebruik van erfgoedkennis binnen ruimtelijke projecten om zo erfgoed te beschermen en tegelijk bij te dragen aan de klimaatopgave.
Initiatief
Het Platform Klimaat en Erfgoed is een initiatief van het CRa, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), Het Oversticht, Erfgoed Leiden en Omstreken, Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland, Mooi Noord-Holland en Slot Loevestein.
Bij het netwerk zijn verder aangesloten:
- Erfgoed Academie
- Erfgoedhuis Zuid-Holland
- Federatie Groene Monumenten
- Gelders Genootschap
- Kolleksjesintrum Fryslan (KSF)
- Museum Geelvinck
- Natasja Hogen Erfgoedadvies
- Reinwart Academie
- TasT, projecten voor tastbaar erfgoed
- Climate Heritage Network